Streszczenie:
Wymagania dotyczące oleju świeżego określone są przez normę PN-EN IEC 60296, w której ostatnio wprowadzono daleko idące zmiany, spowodowane m.in. ochroną środowiska i zaostrzaniem wymagań dotyczących odporności na starzenie. Zmiany parametrów oleju podczas eksploatacji oraz obecność gazowych, ciekłych i stałych produktów degradacji izolacji olejowo-papierowej stanowi podstawę diagnostyki transformatorów opartej o badania oleju. Dużym problemem w ocenie wyników DGA, która stanowi podstawę tej diagnostyki, jest zjawisko tzw. gazowania pasożytniczego (często mylone ze stabilnością gazową w polu elektrycznym), czyli tworzenia znacznej ilości gazów bez występowania defektu w transformatorze. Inną przyczyną tworzenia się gazów i pogarszania się parametrów w eksploatacji jest brak kompatybilności materiałów konstrukcyjnych z olejem. Stąd powstały nowe metody badania tych zjawisk. Z kolei w badaniach oleju oprócz tradycyjnych metod przydatna jest spektrometria w podczerwieni oraz określenie rodzaju zanieczyszczeń stałych. Szczególnie ważna jest pośrednia ocena zawilgocenia izolacji papierowej na podstawie oznaczonej zawartości wody w oleju (co szeroko zostało omówione w treści w nowej edycji normy EN IEC 60422). Coraz powszechniejsze stosowanie estrów jako izolacji ciekłej wymaga znajomości różnic w ich parametrach, a w szczególności w ocenie rozpuszczalności w nich wody i zawilgocenia papieru.